استاندارد بین المللی صنعت حمل و نقل ریلی IRIS

استاندارد بین‌المللی صنعت حمل و نقل ریلی

امروزه بسیاری از شاخص‌های توسعه یافتگی هر کشور به بخش حمل ونقل وابسته است. نیاز روز افزون به روش‌های حمل ونقل سریع، ایمن و اقتصادی در مقیاس‌های بسیار بزرگ به چشم می‌خورد.

در این میان صنایع حمل و نقل ریلی به عنوان ایمن‌ترین، کم‌مصرف‌ترین، پاک‌ترین و اشتغال‌زا ترین روش حمل و نقل در مقایسه با روش‌های دیگر و مطلوبیت انجام سفر با قطار از اهمیت چشمگیری برخوردار است. به همین جهت استفاده از استانداردهای مدیریتی به عنوان پشتیبانی برای رشد و توسعه پایدار این صنعت امری حیاتی است.

معرفی

در پی تصمیم اروپا برای آزاد سازی حمل و نقل ریلی، زنجیره تأمین صنعت راه آهن در اروپا با چالش بزرگی رو به رو گردید.

محدودیت‌هایی نظیر تطابق با الزامات کشورهای مختلف در رابطه با تجهیزات راه آهن، انطباق با خطوط و مسیرهای بین قاره‌ای و رعایت الزامات و مقررات گوناگون قانونی/دولتی سبب گردید که در سال 2006 استاندارد  IRISتوسط (UNIFE اتحادیه صنایع حمل و نقل ریلی اروپا) با هدف توانمندسازی زنجیره تأمین صنعت راه آهن در ارائه محصولات در بهترین سطح کیفیت، منتشر شود.

لازم به توضيح است از ژانويه سال 2008 ميلادي نگهداري و تعميرات نيز به دامنه کاربرد صدور گواهينامه IRIS اضافه گرديده است.

این استاندار در سال 2009 به‌روز شده و در کشورهای مختلف با استقبال گسترده‌ای مواجه گردیده است.

IRIS چیست؟

IRIS اولين استاندارد مديريت کسب و کار تخصصي در صنعت حمل ونقل ريلي محسوب مي‌شود.

هدف از اين استاندارد تکوين يک سيستم مديريت کسب و کار است که بهبود مستمر را با تأکيد بر پيشگيري از خطا و کاهش خرابي در زنجيره تأمين فراهم سازد. استاندارد IRISعلاوه بر الزامات استانداردISO 9001، الزامات اختصاصی صنعت راه آهن را نیز شامل می‌شود.

به دلیل شباهت صنعت راه آهن با صنایع هوایی و صنایع خودرو، بخش‌هایی از الزامات استانداردAS9100 و استاندارد ISO/TS 16949 اقتباس شده و در متن استاندارد  IRISگنجانده شده‌است. از ویژگی‌های بارز استاندارد IRIS توجه به الزاماتی است که به‌کارگیری آن‌ها در صنعت راه آهن حائز اهمیت هستند.

در این راستا مباحثی مانند مدیریت پروژه، RAMS (قابلیت اطمینان، قابلیت دسترسی، قابلیت نگهداری، ایمنی)، هزینه‌یابی چرخه عمر (مدل LCC)، مدیریت خدمات پس از فروش، مدیریت زنجیره تأمین و… را می‌توان برشمرد.

پنج ویژگی اصلی در استاندارد IRIS وجود دارند که عبارتند از :

1. ممیزی حصول آمادگی که شامل بررسی وجود روش‌های اجرایی مدون و بررسی تعریف فرآیندهای اجباری است.
2. ارزیابی سطح بلوغ سازمان از طریق امتیازدهی به سوالات باز و بسته
3. ساز و کار تعریف اقدام اصلاحی و اقداماتی جهت بهبود
4. شرایط احراز برای ممیزان
5. در دسترس بودن اطلاعات از طریق اینترنت

برای چه کسانی؟

استاندارد  IRISبراي تمام زنجيره تأمين صنعت ريلي شامل طراحي و ساخت، نگهداري و همچنین ارائه خدمات نصب و خدمات پس از فروش محصولات و قطعات مربوط به صنعت حمل و نقل ريلي دارای کاربرد است.

گواهینامه استاندارد IRIS می‌تواند برای سازمان‌هایی که در زنجیره تولید قطعات، مجموعه‌ها و محصولات مرتبط با لوکوموتیو، واگن‌ها و تجهیزات جانبی واقع هستند، صادر گردد.

چرا سازمان‌ها به IRIS نیازمندند؟

– مجریان عموماً از کیفیت بعضی از ریل‌ها و واگن‌ها ناراضی هستند؛ همچنین آن‌ها خواهان بهبود کیفیت زنجیره تأمین هستند.

– سازندگان تجهیزات راه آهن در مورد تعدادی از الزامات و ممیزی‌های مختلف ریل‌ها و واگن‌ها شکایت دارند.

آن‌ها خواهان انطباق این ممیزی‌ها با یک اصول عقلایی و منطقی هستند.

این‌ها مواردی هستند که استاندارد  IRISبه آن‌ها پاسخ می‌دهد.

مزایا

از فواید طراحی، استقرار و اجرای موثر این سیستم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

. افزایش ایمنی درحمل و نقل

. کاهش تلفات ناشی ازحوادث ریلی و قطارها

. بهبود سطح کیفیت محصولات و خدمات با به‌کارگیری الزامات اختصاصی صنعت راه آهن

. فراهم‌آوری فرصتی مناسب جهت حضور در صحنه رقابتی بین المللی از طریق ثبت دربانک اطلاعاتی جهانی IRIS

. افزایش در دسترس‌پذیری و قابلیت اطمینان ریل‌ها

. دریافت گواهینامه‌های ایزو 9001 و IRIS

. جلوگیری از انجام ممیزی‌های متعدد در سازمان توسط مراجع گوناگون

استاندارد ISO/TS 22163:2017،

استاندارد سیستم مدیریت صنایع ریلی

این استاندارد الزاماتی را برای سیستم مدیریت یک سازمان انجام می‏‌دهد زمانی که سازمان:

الف) به نشان دادن توانایی خود برای فراهم کردن محصولات و خدماتی که نیاز مشتری است، نیاز دارد و

ب) قصد دارد رضایت مشتری را از طریق کاربرد اثربخش سیستم، شامل مراحلی برای بهبود سیستم و اطمینان از انطباق نیازهای مشتری و الزامات قانونی و قابل اجرا افزایش دهد.

تمامی الزامات این استاندارد بین‏‌ا‌لمللی صرف نظر از نوع و اندازه و محصولات و خدمات سازمان، برای هر سازمانی قابل اجراست.

مزایای استاندارد ISO/TS 22163

. برآوردن الزامات جهت گرفتن تأیید کارفرما

. اجرای سیستم مدیریت کیفیت ویژه‏‌ی بخش راه‏‌آهن

. افزایش استانداردهای کیفیت

. ایمن بودن مزایای رقابتی بین‌المللی

. جلب رضایت مشتری به‌طور سیستمی

. کاهش ریسک مسئولیت

. عدم نیاز به کسب گواهینامه‏‌های چندگانه