سيستم مديريت هزينه‌هاي كيفيت COQ

سيستم مديريت هزينه‌هاي كيفيت

Cost Of Quality

هزینه‌ی کیفیت، متدولوژی شناخته شده‌ای است که در اوایل دهه 50 میلادی شکل گرفته و در طول پنج دهه گذشته،

به‌صورت یک روش ساختارمند، علاوه بر ماهیت مستقل خویش توانسته به عنوان مقیاس عملکرد مدیریت کیفیت فراگیر نیز مورد استفاده قرار گیرد.

هزینه کیفیت، بزرگی و اهمیت مسأله کیفیت را با بهترین زبان شناخته شده برای یک سازمان یعنی پول بیان می‌کند

و ‌این مهم‌ترین قابلیت آن نسبت به دیگر مقیاس‌های عملکرد است.

طبق تعریف، هزینه‌های کیفیت شامل کلیه مخارجی هستند که کلیه عوامل اعم از:

تولیدکننده، مصرف‌کننده و یا جامعه از بابت کیفیت محصول یا خدمات متحمل می‌شوند.

هزینه‌های مرتبط با کیفیت عبارتند از:

مخارج مربوط به پیشگیری از بروز عیب، هزینه‌های به‌کارگیری یا عملیات، فعالیت‌های ارزیابی کیفیت به اضافه خسارات ناشی از شکست‌های درونی و بیرونی.

در مورد دسته‌بندی هزینه‌های کیفیت، نظرات گوناگونی وجود دارد که رایج‌ترین ‌این دسته‌بندی‌ها به قرار زیر است:

هزینه‌های طرح‌ریزی، پشتیبانی و پیگیری کیفیت:

این دسته شامل کلیه هزینه‌هایی هستند که برای ‌ایجاد سیستم، فرهنگ‌ و مدیریت کیفیت جهت پیشگیری از وقوع ‌ایرادات در محصولات و خدمات نهایی صرف می‌شود.

هزینه‌های طراحی سیستم کیفیت، هزینه‌های آموزش و هزینه‌های گزارش‌گیری در ‌این گروه قابل دسته‌بندی هستند.

هزینه‌های ارزیابی کیفیت:

شامل کلیه هزینه‌های کنترلی از قبیل بازرسی و آزمون مواد ورودی به خط، مواد حین تولید و محصولات نهایی، ارزیابی و ممیزی سیستم کیفیت و ارزیابی پیمانکاران می‌گردد.

فعالیت‌های ارزیابی برای حصول اطمینان از اجرای طرح‌های مشخص شده در بخش طرح‌ریزی صورت می‌گیرند.

هزینه‌های شکست درون‌سازمانی:

هزینه‌های شکست در واقع هزینه‌های نرسیدن به کیفیت در فرآیندهای پیشگیرانه است.

این هزینه‌ها در دو گروه زیر دسته‌بندی می‌شوند:

1. هزینه‌هایی که در داخل سازمان ‌ایجاد می‌شوند (از قبیل هزینه‌های ضایعات و دورریز، هزینه‌های اصلاح مواد و قطعات فاقد کیفیت، هزینه‌های فروش محصول با قیمت کمتر، هزینه‌های متروک شدن اقلام انبار شده، هزینه‌های تورم نیروی کار کنترل و ارزیابی کیفیت).
2. هزینه‌های مشابه که در داخل سازمان به‌صورت مستقیم پرداخته می‌شوند.

هزینه‌های شکست برون‌سازمانی:

هزینه‌های شکست‌برونی شامل آن دسته از هزینه‌هایی است که پس خروج محصول از شرکت به دلیل برآورده نشدن انتظارات مشتریان به شرکت وارد می‌آید.

برخی از‌ این هزینه‌ها عبارتند از هزینه‌های قطعات و مواد، گارانتی یا ضمانت کیفیت کالا، هزینه‌های بازگرداندن محصول، هزینه‌های تعمیر محصول در دست مشتریان، هزینه‌های از دست دادن اعتبار در بین مشتریان.

هنگام تصمیم‌گیری برای به‌کارگیری فناوری‌های نوین کنترل کیفی، یکی از مهم‌ترین معیارهای تعیین کننده برای مدیران ارشد شرکت‌ها، ارزیابی هزینه‌ی کیفیت در دو حالت:

– قبل از استفاده از تکنولوژی جدید

– بعد از استفاده از تکنولوژی جدید

و سپس مقایسه‌این دو حالت با یکدیگر است.

بر اساس ‌این نتایج مقایسه‌ای با آگاهی بهتر می‌توان نسبت به لزوم تغییر تکنولوژی و حتی انتخاب بین چند تکنولوژی پیشنهادی اقدام نمود.